بعد از شیوع بیماری کرونا اساتید با استفاده از ابزارهای مختلفی مثل نرم افزار های ادوبی کانکت (Adobe Connect)، زوم (Zoom)، اسکای روم (Skyroom) و … اقدام به برگزاری کلاس های آموزش آنلاین می کنند. همچنین بعضی از مدارس کلاس های خود را به شکل آموزش آفلاین برگزار می کنند. به این شکل که معلم کلاس را به شکل فیلم ضبط می کند و آن فیلم را در اختیار دانش آموزان قرار می دهند.
می خواهیم چند نکته را یادآورشویم تا بتوانید از آموزش مجازی بیشترین بهره را ببرید. همان طور که گفتیم آموزش مجازی در مدارس به دو شکل کلی آموزش مجازی آنلاین و آموزش مجازی آفلاین برگزار می شود که هر یک دارای معایب و مزایایی هستند. ضمن بررسی هر یک از این دو روش، نکاتی را یادآور می شویم تا از هر دو روش بتوانید استفاده لازم را ببرید.
آموزش مجازی آنلاین چیست؟
در این روش معلم از یکی از نرم افزارهایی که نامشان را در بالا ذکر کردیم وارد محیط کلاس می شود و کلاس را مدیریت می کند. در این روش معمولا معلم با استفاده از کامپیوتر یا تبلت نرم افزار را کنترل می کند و فایلی را که معمولا دارای فرمت پی دی اف (PDF) یا پاورپوینت (POWER POINT) است به اشتراک می گذارد. در حین برگزاری کلاس و همزمان با صحبت های معلم، فایل مورد نظر تکمیل می شود. در این روش برگزاری کلاس مجازی، به نکات زیر دقت کنید:
- از معلم یا مدرسه خود بخواهید که فایل جزوه مورد نظر را که در حین برگزاری آنلاین کلاس قرار است، بررسی و تکمیل شود را به شما بدهند و سعی کنید نسخه پرینت شده آن را قبل از کلاس آماده کنید.
- اگر شرایط شما این امکان را می دهد با کامپیوتر یا تبلت کلاس درس آنلاین را مشاهده کنید. استفاده از موبایل برای تماشای کلاس چند مشکل را می تواند برای شما ایجاد کند که در ادامه بررسی می کنیم. در صورتی که از کامپیوتر یا تبلت استفاده می کنید، داشتن یک میکروفون باکیفیت برای کلاس ضروری است. ممکن است معلم از شما سوالی بپرسد یا اینکه به شما این اجازه را بدهد که سوالاتتان را از او بپرسید. مشکلات حضور در کلاس با موبایل را با هم ببینیم:
الف) صفحه نمایش کوچک موبایل ممکن است باعث شود در جریان جزییات قرار نگیرید و با توجه به اینکه ممکن است بعضی از نرم افزار ها در حین برگزاری کلاس آنلاین امکان زوم کردن (بزرگنمایی) نداشته باشند، بعضی از جزییات را از دست خواهید داد.
ب) موبایل کارایی های دیگری دارد که ممکن است حواس شما را پرت کند. اتصال شما به کلاس از طریق اینترنت خواهد بود. بنابراین اگر در حین برگزاری کلاس برای شما پیام یا … ارسال شود، تمرکز شما از بین خواهد رفت. - در حین برگزاری کلاس برای حل مثال ها یا تست های جزوه از دبیر خود زمان بخواهید و سعی کنید کلاس را به سمتی ببرید که معلم متکلم وحده نباشد. خودتان روی جزوه راه حل خود را با مداد بنویسید و در صورت تفاوت با راه حل معلم آن را اصلاح کنید. اگر به امید اینکه معلم فایل تکمیل شده به شما خواهد داد، جزوه را تکمیل نمی کنید در آینده ضربه بزرگی خواهید خورد. در واقع شما بیننده یک فیلم سینمایی نیستید.
- در کلاس باید فعال باشید. از طریق امکان گفت و گویی (چت) که در نرم افزار های آموزش آنلاین یاد شده تعبیه شده، سوالاتتان را بپرسید و یا از معلم بخواهید میکروفون شما را روشن کند تا بتوانید مستقیما از معلم خود سوال کنید.
- ضمن برگزاری کلاس هرجا که احساس کردید سرعت معلم بالا رفته است و ممکن است مطلب یا نکته ای را از دست بدهید، از امکان عکس گرفتن از صفحه استفاده کنید. این عکس ها را می توانید با توجه به شماره جزوه یا مبحث مورد نظر نامگذاری و ذخیره کنید. در موبایل ها به روش های گوناگون می توان از صفحه عکس (اسکرین شات) گرفت و در لپ تاپ هم با زدن دکمه PrtScr (پرینت اسکرین) می توانید از صفحه عکس بگیرید. همین عکس را بلافاصله با زدن دکمه Ctrl + v (کنترل + <ی) در شبکه های مجازی مثل تلگرام ذخیره کنید. این کار در دروس عمومی و پرنکته بیشتر اهمیت پیدا می کند.
- در فضای آرام و بدون مواردی که ممکن است حواس شما را پرت کند، کلاس را ببینید. حضور در کلاس آنلاین را کاملا جدی بگیرید و در فضایی آرام و به شکل نشسته (نه خوابیده!) کلاس را ببینید.
- مبادا به این امید که بعدا فیلم کلاس را خواهم دید، کلاس را از دست بدهید یا با تاخیر وارد کلاس شوید. ممکن است بعدا با دیدن فیلم کلاس سوالاتی برای شما پیش بیاید که فرصت پرسیدن آن را بعدا نداشته باشید.
- اکثر نرم افزار های آموزش آنلاین که نامشان را بردیم امکان ضبط کلاس را دارند. در این صورت از معلم خود بخواهید که فیلم کلاس را ضبط کند و برای شما بعد از کلاس ارسال کند.
- همچنین از معلم خود بخواهید نسخه حل شده جزوه را برای شما ارسال کند. باز هم تاکید می کنیم که در طول کلاس خودتان همزمان با تدریس معلم جزوه را تکمیل کنید و از جزوه حل شده فقط برای موارد اضطراری استفاده کنید.
آموزش مجازی آفلاین چیست؟
روش دومی که ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد این است که معلم آموزش خود را به شکل یک فیلم ضبط کند و در اختیار دانش آموزانش قرار دهد. مهم ترین عیب روش آموزش آفلاین این است که معلم به سوالات شما پاسخ نمی دهد. البته ممکن است معلم بر حسب تجربه ای که دارد به تعدادی از سوالات احتمالی دانش آموزان به شکل خودکار پاسخ دهد، ولی قطعا سوالاتی هستند که بی جواب می مانند و احتمالا باید در فرصت های بعدی پرسیده شوند. پرسیدن سوالات با فاصله زمانی زیاد از معلم شاید آن اثر بخشی سوالی که همان لحظه و موازی با تدریس پرسیده می شود را نداشته باشد.
باید این موضوع را هم یادآور شویم که کلاس آفلاین (یا همان فیلم ضبط شده) برای دانش آموزان با سطح بالاتر عموما بهتر است. دلیل این موضوع این است که معمولا کلاس آفلاین سرعت بیشتری دارد. سرعت کم کلاس آنلاین ممکن است حوصله دانش آموز قوی تر را سر ببرد. سرعت بالای کلاس آفلاین دو دلیل دارد. یکی اینکه معلم به سوالات جواب نمی دهد و یکی هم اینکه زمانی را برای حل مثال ها و تست ها در نظر نمی گیرد و مثال ها و تست ها را پشت سر هم و بدون وقفه حل می کند. از همین بحث سرعت کلاس آفلاین استفاده کنیم و به نحوه استفاده کردن از آن بپردازیم. به جرات می توان گفت کلاس آفلاین تقریبا بین دو تا سه برابر کلاس آنلاین سرعت دارد. بنابراین:
- شما باید یک فیلم نیم ساعته آفلاین را در زمانی بین یک تا یک و نیم ساعت ببینید. یعنی باید بارها فیلم را متوقف کنید. مهم ترین جاهایی که باید فیلم را متوقف کنید، قبل از مثال ها و تست های آن است. این فرصت را به خودتان بدهید که آن ها را خودتان حل کنید و بعد راه حل خود را با معلم تان مقایسه کنید. مگر اینکه قبل از حل مثالی معلم از شما بخواهد که به نحوه حل کردن معلم تان نگاه کنید و خودتان وارد حل آن مسئله نشوید.
- در زمان تماشای فیلم آفلاین در صورت امکان جزوه ناقصی که در طول فیلم تکمیل می شود را آماده کنید و ضمن تماشای فیلم آن را تکمیل کنید.
- در زمان مشاهده فیلم آفلاین اگر بخش خاصی را متوجه نشدید یا مشکلی در حل مثال یا … دارید، می توانید زمان را یادداشت کنید. مثلا بنویسید: فیلم شماره 3 شیمی، زمان: 10’:23” (مثال 5 رو نفهمیدم). به این شکل بعدا راحت تر مشکلات خود را پیدا خواهید کرد و آنها را برطرف می کنید.